¿Que é a biotecnoloxía?
A biotecnoloxía e o conxunto de técnicas que
empregan organismos vivos, parte deles ou substancias que proveñan deles para
obter produtos útiles para os humanos, como carburantes, alimentos,
medicinas...
¿Desde cando se utiliza?
Xa no Neolítico os
agricultores usaban técnicas antigas de biotecnoloxía para seleccionar os
cultivos máis resistentes e con mellor rendemento. Hai 8000 anos os sumerios e
os babilonios comezaron a producir cervexa mediante a fermentación, mentres que
os exipcios descubriron a técnica para elaborar pan de levadura hai 6000 anos.
Pero non coñecían a razón da fermentación, xa que non foi ata o ano 1864 cando
Pasteur demostrou que a fermentación estaba causada por bacterias
APLICACIÓNS EN MEDICINA
As principais
aplicacións da biotecnoloxía son nos campos da medicina, da agricultura,
aplicacións para usos non alimentarios dos cultivos (biocombustibles, plásticos
biodegradables...) e na xenética.
A aplicación da biotecnoloxía na medicina
permite identificar os xenes que interveñen nas diferentes enfermidades e desenvolver
fármacos que compensen a actividade de los xenes alterados en cada patoloxía.
As
catro áreas de investigación sobre saúde humana nas que a biotecnoloxía ten un
maior impacto son las relativas a diagnóstico molecular y diagnóstico de
enfermidades; desenvolvemento de fármacos; terapia celular e enxeñaría de
tecidos e, por último, terapia xénica y vacinas xénicas.
A enxeñaría
xenética, tamén chamada bioxenética, é a tecnoloxía do control e transferencia
de ADN dun organismo a outro, o que posibilita a creación de novas especies, a
corrección de defectos xenéticos e a fabricación de numerosos compostos.
A aplicación da
enxeñaría xenética na farmacoloxía permite a fabricación de novos tratamentos
para diferentes enfermidades. Por exemplo, o factor VIII (necesario para a
coagulación e do que carecen as persoas hemofílicas) fabrícase actualmente por
enxeñaría, como a hormona do crecemento ou as vacinas contra a hepatite A e B.
Os antibióticos obtéñense de bacterias e fungos, que impiden o desenvolvemento
doutros organismos. 
Un
dos procesos máis coñecidos é a obtención de insulina humana a partir de
bacterias recombinantes. O xene da insulina humana extráese da célula e
introdúcese na célula hóspede, que acostuma a ser unha bacteria ou un fermento.
A célula hóspede contén ADN recombinante, mestura do ADN humano co seu propio
ADN. A bacteria recombinante, ao dividirse, fará copias do seu xenoma, pero
tamén do ADN humano que se lle introduciu, no proceso que se denomina clonación
xénica. Estas bacterias cultívanse en grandes fermentadores para que as
bacterias se dividan máis rapidamente. Desta maneira, a insulina producida é
idéntica á humana e non hai risco de que provoque rechazo, como podería
provocar a insulina de orixe animal.
A parte das aplicacións
na farmacoloxía, a biotecnoloxía aplicada á propia medicina permitiu tamén
diversos avances.
O diagnóstico
clínico permite detectar e previr enfermidades antes de que se manifesten.
Ademais, o diagnóstico molecular, que estuda o ADN do paciente enfermo, permite
detectar as mutacións que o individuo poda ter nos seus xenes, así como o
estudo da herdanza conxunta de marcadores anónimos.
A identificación
xenética permite identificar a una persoa a partir dunha gota de sangue ou
calquera célula da que se poida extraer o ADN. A técnica para extraer os
denominados patróns xenéticos consiste en extraer sangue, fragmentar as cadeas
de ADN e separalas en bandas facendo pasar una cadea eléctrica.
A terapia xénica e
un procedemento para tratar algunhas enfermidades xénicas mediante tecnoloxía
de ADN. Consiste en introducir nas células do paciente un xene normal que
substitúa ao xene defectuoso, para que o novo xene se integre no ADN das
células do individuo, e sexa capaz de producir a proteína que o xene defectuoso
non é capaz de producir.
